Zgaga – przypadłość ciążowa
Gdy spodziewasz się dziecka, poziom niektórych hormonów – zwłaszcza progesteronu – jest wyższy niż zwykle. To właśnie hormony ciążowe powodują znaczne osłabienie zwieracza przełyku, który odpowiada za ochronę przełyku przed cofaniem się treści żołądkowej. Na skutek rozluźnienia tego mięśnia i jego osłabienia, niestety pokarm oraz soki żołądkowe łatwo cofają się do przełyku i wówczas kwas żołądkowy podrażnia śluzówkę – a Ty odczuwasz nieprzyjemne pieczenie, a nawet palenie w przełyku, co oznacza zgagę. Poza pieczeniem, zgaga w ciąży może objawiać się także bólem w okolicach mostka, a nawet promieniować do klatki piersiowej – zwłaszcza podczas schylania się czy leżenia. Dodatkowo pojawia się odbijanie treścią pokarmową.
Zgaga pojawia się zwykle już w pierwszym miesiącach ciąży, jednak najbardziej nasilona i uciążliwa staje się w 2 i 3 trymestrze, gdy powiększający się mocno płód, a co za tym idzie macica, coraz to mocniej uciskają na żołądek. Dolegliwość ta nie jest niebezpieczna, ale powoduje znaczny dyskomfort w codziennym funkcjonowaniu.
Można co prawda próbować zapobiegać zgadze w ciąży, albo przynajmniej zminimalizować jej nasilenie. Jednym ze sposobów jest np. jedzenie mniejszych porcji, ale częściej, pozostawanie w pozycji siedzącej lub stojącej przez 2 godziny po posiłku (lub w pozycji półleżącej), a także ubieranie biustonosza, który nie uciska żołądka, gdyż może on nasilać zgagę. Leki na zgagę oczywiście pomogą, ale większość z nich nie jest bezpieczna dla dziecka – mimo że są dostępne bez recepty. W przypadku decyzji o zastosowaniu jakiegokolwiek leku w ciąży, powinnaś uzyskać zgodę lekarza, który oceni, czy preparat będzie w Twoim przypadku bezpieczny.
Zgaga w ciąży? Zacznij od naturalnych „leków”
Na zgagę w ciąży najlepiej początkowo zastosować naturalne „leki”, ponieważ zawsze są one bezpieczniejsze od preparatów aptecznych. Popularnym sposobem na zgagę jest np. jedzenie migdałów, gdy tylko pojawi się uczucie pieczenia w przełyku. Migdały zawierają bowiem magnez oraz wapń, które mają właściwości zobojętniające kwas żołądkowy, a więc skutecznie przeciwdziałają zgadze. Dodatkowo pomagają w trawieniu ciężkostrawnych potraw, a także mają właściwość wzmacniającą błonę śluzową przewodu pokarmowego.
Na zgagę poleca się także imbir – a konkretniej, napar z korzenia imbiru. Wystarczy go zetrzeć na tarce o grubych oczkach, zalać wrzątkiem, odczekać ok. 20 minut i wypić. Napar można urozmaicić np. dodając plastry pomarańczy czy łyżeczkę miodu.
Innym sposobem jest picie kisielu z siemienia lnianego. 1-2 łyżeczki siemienia zalewamy ok. ½ szklanki wrzącej wody. Pozostawiamy pod przykryciem na ok. 20 minut – w tym czasie powinien powstać gęsty kisiel gotowy do spożycia.
Leki na zgagę dla kobiet w ciąży
Jeśli domowe sposoby zawodzą, można – po uprzedniej konsultacji z ginekologiem – sięgnąć po preparaty, których działanie bazuje na właściwościach substancji zobojętniających działanie kwasów żołądkowych. Do takich substancji należą np. węglan wapnia oraz węglan magnezu, które mają zdolność wiązania w żołądku kwasu solnego, przez co skutecznie go neutralizują. Wówczas nawet w przypadku cofnięcia się treści pokarmowej z żołądka do przełyku, nie pojawi się nieprzyjemne uczucie palenia czy pieczenia.
Do nowoczesnych leków zobojętniających na zgagę, coraz częściej dodawane są alginiany – są one bezpieczne dla kobiet w ciąży. Substancje te dodatkowo działają osłonowo, tworząc barierę ochronną między żołądkiem a przełykiem. Alginian może ponadto działać regenerująco na błonę śluzową żołądka oraz przełyku, która jest podrażniona przez przewlekłą zgagę.
Istnieje też grupa leków na zgagę dla ciężarnych, bazujących na ziołach. Poza łagodzeniem zgagi, mają właściwość regulowania trawienia, dzięki czemu zgaga pojawia się rzadziej. Skutecznie łagodzą podrażnienia, a także ochraniają przełyk. Przykładem jest len w tabletkach, olejek sandałowy (do aromaterapii, gdy podłożem zgagi jest także stres) czy susz kopru włoskiego.
Jeśli chodzi o inhibitory pompy protonowej, zgodnie z rejestracją tylko omeprazol może być sporadycznie stosowany w ciąży. Jeżeli jest przyjmowany zgodnie z zaleceniami producenta, nie ma negatywnego wpływu na płód.
Wśród popularnych leków bez recepty, które można stosować w ciąży na zgagę (po uprzedniej konsultacji z lekarzem), należą np. Gaviscon oraz Rennie (pastylki albo zawiesiny do picia).
Jakich leków na zgagę nie można stosować w ciąży?
Kobieta w ciąży nie powinna przede wszystkim przyjmować leków na zgagę, które zawierają np. ranitydynę lub famotydynę, które blokując pewne receptory w żołądku, hamują wydzielanie kwasu solnego. Tym sposobem obniżane jest pH soku żołądkowego. Mimo, że leki te są bardzo skuteczne i nowoczesne, nie powinny ich przyjmować kobiety w ciąży, a także kobiety, które karmią piersią, gdyż substancje w nich zawarte niestety przenikają zarówno do łożyska, jak i do mleka matki – zatem mogą bezpośrednio oddziaływać na dziecko.
W ciąży nie można ponadto stosować leków z grupy inhibitorów pompy protonowej, które znane są z bardzo skutecznego działania, jeśli chodzi o zwalczanie niestrawności czy zgagi – np. Zalanzo czy Lanzul. Leki te poznasz po nazwie substancji czynnej umieszczonej pod nazwą preparatu, gdyż będzie ona miała końcówkę „-prazol”.
Staraj się unikać zgagi w ciąży
Być może łatwo powiedzieć, ale trudniej zrealizować, ale warto w codziennym funkcjonowaniu pamiętać o kilku zasadach, które pozwalają na zmniejszenie nasilenia zgagi czy częstości jej występowania. Warto np. ograniczyć spożycie kawy, herbaty czy napojów gazowanych, a także ciężkich potraw smażonych (zamiast tego wybieraj potrawy duszone lub gotowane na parze oraz spożywaj większe ilości warzyw, które są źródłem błonnika). Po jedzeniu nie kładź się przez co najmniej 2 godziny, aby nie prowokować cofania się treści żołądkowej do przełyku oraz kwasów. Dodatkowo nie pij soków z kartonów, ponieważ mogą one nadmiernie rozciągać żołądek. Ogranicz także potrawy, które zawierają sód – np. zupy i sosy w proszku czy dania typu fast food.
