Dieta ketogeniczna i jej wpływ na poziom cukru we krwi

Dieta ketogeniczna (keto) to model żywienia oparty na radykalnym ograniczeniu spożycia węglowodanów na rzecz tłuszczów, który wprowadza organizm w stan ketozy. Coraz więcej badań wskazuje na jej potencjał w regulacji poziomu cukru we krwi, zarządzaniu insulinoopornością oraz poprawie parametrów metabolicznych, co czyni ją obiecującym rozwiązaniem dla osób z cukrzycą typu 2 i innymi chorobami metabolicznymi.

Obniżenie poziomu glukozy we krwi i hemoglobiny glikowanej (HbA1c)

Wiele badań potwierdza, że dieta ketogeniczna może skutecznie redukować poziom glukozy we krwi. Przykładowo:

W badaniu opublikowanym w Diabetes Therapy pacjenci stosujący dietę ketogeniczną przez 24 tygodnie doświadczyli znacznej poprawy poziomu HbA1c oraz redukcji dawki stosowanej insuliny. Redukcja HbA1c była większa niż w przypadku tradycyjnych diet cukrzycowych.
Randomizowane badanie z 2017 roku wykazało, że dieta ketogeniczna obniża poziom glukozy we krwi w spoczynku i poprawia całkowitą glikemię po posiłku o wysokiej zawartości węglowodanów.

Insulinooporność i wrażliwość na insulinę

Mechanizm diety ketogenicznej w kontekście poprawy wrażliwości na insulinę polega na zmniejszeniu obciążenia trzustki przez redukcję podaży węglowodanów, a tym samym ograniczenie skoków glukozy i insuliny we krwi. Badania pokazują, że dieta ketogeniczna może:

Zmniejszyć insulinooporność u osób z zespołem metabolicznym.
Poprawić wrażliwość na insulinę o ponad 75% po 12 tygodniach stosowania diety, co jest wynikiem porównywalnym z lekami hipoglikemizującymi.

Korzyści dla osób z cukrzycą typu 2

Dieta ketogeniczna może być szczególnie pomocna dla osób z cukrzycą typu 2:

Zmniejszenie masy ciała: Utrata wagi, będąca efektem obniżonego spożycia węglowodanów, jest kluczowym elementem zarządzania cukrzycą. Utrata masy ciała poprawia wrażliwość na insulinę i obniża poziom glukozy we krwi.
Zmniejszenie zapotrzebowania na leki: Pacjenci stosujący dietę ketogeniczną często mogą zmniejszyć dawki leków lub całkowicie je odstawić. Badania pokazują, że około 60% pacjentów z cukrzycą typu 2 stosujących dietę ketogeniczną było w stanie zredukować lub wyeliminować insulinoterapię.
Poprawa markerów lipidowych: Poza korzyściami w zakresie poziomu cukru we krwi, dieta ketogeniczna często prowadzi do poprawy profilu lipidowego, w tym obniżenia poziomu trójglicerydów i podwyższenia frakcji HDL ("dobrego cholesterolu").

Działanie ochronne w chorobach metabolicznych

Stan ketozy promuje efektywniejsze wykorzystanie tłuszczów jako źródła energii, co zmniejsza stany zapalne i redukuje stres oksydacyjny, oba kluczowe czynniki w rozwoju cukrzycy i innych chorób metabolicznych. Badania wskazują również, że ketony mogą działać jako sygnalizatory metaboliczne, poprawiające funkcję mitochondriów i zmniejszające produkcję wolnych rodników

Potencjalne ograniczenia i ryzyka

Mimo licznych korzyści dieta ketogeniczna ma również swoje ograniczenia:

Ryzyko hipoglikemii: Osoby stosujące insulinę lub leki hipoglikemizujące muszą szczególnie uważać, by uniknąć zbyt niskiego poziomu cukru we krwi.
Gospodarka elektrolitowa: Ketoza może prowadzić do utraty elektrolitów, takich jak sód, magnez i potas, co może powodować skurcze mięśni, zmęczenie i inne nieprzyjemne objawy.
Zróżnicowanie diety: Przy niewłaściwym planowaniu dieta ketogeniczna może prowadzić do niedoborów składników odżywczych, takich jak błonnik, witaminy i minerały.

Czy dieta ketogeniczna to rozwiązanie długoterminowe?

Długoterminowe stosowanie diety ketogenicznej budzi kontrowersje. Większość badań koncentruje się na jej krótkoterminowych efektach (3–6 miesięcy), podczas gdy dane dotyczące długoterminowego wpływu na zdrowie są ograniczone. W przypadku osób z cukrzycą typu 2 stosowanie tej diety jako narzędzia wspierającego zarządzanie chorobą wydaje się być skuteczne, ale konieczne jest odpowiednie monitorowanie i dostosowywanie planu żywieniowego przez specjalistę

Podsumowanie

Dieta ketogeniczna jest obiecującym podejściem w zarządzaniu poziomem cukru we krwi, insulinoopornością oraz cukrzycą typu 2. Poprawa parametrów metabolicznych, redukcja zapotrzebowania na leki i stabilizacja glikemii to kluczowe korzyści wynikające z jej stosowania. Jednak aby osiągnąć najlepsze rezultaty, dieta powinna być odpowiednio zbilansowana i stosowana pod nadzorem lekarza lub dietetyka.