Esperal, czyli wszywka alkoholowa
Esperal jest środkiem stosowanym w leczeniu alkoholizmu. Ma on postać implantu wszczepianego pod skórę. Substancją czynną w tym produkcie jest disulfiram, który to blokuje metabolizm alkoholu etylowego w wątrobie, przez co pojawiają się nieprzyjemne dolegliwości.
Przez wielu wszywanie esperalu uznawane jest za bardzo nieetyczne, ale też nieskuteczne. Okazuje się, że w rzeczywistości wszywka nie jest w stanie wyleczyć człowieka z alkoholizmu, a jedynie wywołać u niego pewnego rodzaju „uczulenie” na alkohol – które to ma teoretycznie odstraszyć uzależnionego od picia. Wszywka alkoholowa może być jednak skuteczna, jeśli jest jednym z elementów terapii składającej się różnych form.
W kilku krajach na świecie wszywka alkoholowa została niedawno całkowicie wycofana z obiegu. W Polsce jest ona dostępna. Co więcej, disulfiram jest także dostępny w naszym kraju w formie doustnych tabletek.
Esperal – dawkowanie i podanie preparatu
Esperal można stosować jako implant (w formie wszywki) lub doustnie. Jeśli chodzi o wszywkę, tabletki wszczepiane są podskórnie – lekarz rozmieszcza wówczas 8-10 tabletek w układ gwiaździsty. Kolejny zabieg wszczepienia esperalu można wykonać po ok. 8 miesiącach. Wszczepiona dawka zależy od takich aspektów, jak wiek pacjenta, jego stan, a także stopnień zaawansowania uzależnienia.
Jeśli chcemy przyjmować esperal doustnie, należy rozpocząć terapię najwcześniej po 24 godzinach abstynencji. Zwykle podaje się 1 tabletkę rano przez 1-2 tygodnie, a następnie ½ tabletki przez wskazany przez specjalistę czas. Nie powinno się jednak kontynuować zażywania preparatu dłużej niż pół roku – chyba że lekarz stwierdzi inaczej.
Esperal: jak działa wszywka alkoholowa?
Esperal, czyli wszywka alkoholowa, stopniowo uwalnia substancję czynną do krwi. Substancja ta ingeruje w metabolizm alkoholu w wątrobie, blokując enzym dehydrogenazy alkoholowej. Wówczas po spożyciu alkoholu gromadzi się w organizmie aldehyd octowy, który powoduje bardzo nieprzyjemne dolegliwości. Terapia z zastosowaniem esperalu ma charakter awersyjny: występuje obawa przed wystąpieniem nieprzyjemnych objawów po wypiciu alkoholu, co ma odstraszyć osobę uzależnioną od kontynuowania nałogu. Działanie esperalu trwa 8-12 miesięcy.
Skutki picia alkoholu podczas wszytego esperalu
Skutki picia alkoholu u osoby, która ma wszyty esperal, są bardzo nieprzyjemne. Przypominają m.in. poważne zatrucie alkoholowe, powodując m.in. bóle i zawroty głowy, nadmierną potliwość, szybsze bicie serca, duszności, skoki ciśnienia tętniczego, nudności i wymioty, lęki, metaliczny posmak w ustach oraz zaczerwienienie twarzy. Dolegliwości utrzymują się od 4 do nawet 10 godzin. Może dojść ponadto do poważniejszych skutków, jak np. drgawek, zawału, zaburzeń neurologicznych, niewydolności krążeniowo-oddechowej, reakcji psychotycznych, zaburzenia wątroby, pogłębienia chorób przewlekłych.
Powikłania picia alkoholu przy wszytym esperalu są zatem bardzo groźne – stanowią zagrożenie zarówno dla zdrowia, jak i życia osoby uzależnionej.
Innym skutkiem ubocznym jest błędna myśl, że wszywka powstrzyma zaawansowanie choroby i całkowicie wyleczy chorego z alkoholizmu. W efekcie uzależniony często przestaje podejmować inne działania terapeutyczne, takie jak korzystanie z psychoterapii, zajęć grupowych czy spotkań AA.
Czy są przeciwwskazania do wszycia esperalu?
Przeciwwskazaniem do wszycia esperalu jest nadwrażliwość na substancję czynną, jaką jest disulfiram. Nie można również wszyć esperalu osobie, która:
- jest nietrzeźwa i nastąpiło spożycie alkoholu w ciągu 24 godzin przed zabiegiem;
- cierpi na choroby układu krążenia,
- ma zaburzenia psychiczne (zwłaszcza próby samobójcze).
W jaki sposób esperal jest wszywany?
Esperal wszywany jest przez chirurga. Zwykle miejscem implantacji jest pośladek, ale niekiedy wszywkę umieszcza się w okolicach łopatek. Lekarz wykonuje płytkie cięcie i umieszcza w nim tabletkę pod skórą. Cały zabieg jest krótki – trwa około pół godziny – i wykonuje się go po znieczuleniu miejscowym.
Po wszyciu esperalu konieczna jest odpowiednia higiena rany, gdyż łatwo dochodzi do zakażenia. Może też dojść do odrzucenia tabletki przez organizm, gdyż jest ona ciałem obcym i wówczas pojawia się obrzęk wokół miejsca wszycia, a także wyciek płynu surowiczego i zakażenie. Jeśli takie objawy występują, należy niezwłocznie udać się do lekarza, gdyż taka sytuacja jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia pacjenta.
Zabiegowi implantacji można poddać się po minimum 24 godzinach abstynencji. Implantowany esperal nie daje żadnych skutków ubocznych, jeśli nie wejdzie w reakcję z alkoholem. Nie oddziałuje również na inne leki.
Czy esperal leczy z alkoholizmu?
Esperal NIE jest lekiem na alkoholizm – ma jedynie odstraszyć od picia, jednak walka z nałogiem nie powiedzie się, jeśli uzależniony nie dba o własną trzeźwość także na inne sposoby.
U podłoża leczenia alkoholizmu esperalem leżą założenia teorii awersyjnej, zgodnie z którą chory z wszywką, po wypiciu alkoholu poczuje się na tyle źle, że myśl o dalszym piciu zacznie u niego budzić awersję (ogromny wręcz wstręt) i tym sposobem zniechęci do sięgania po alkohol w przyszłości. Odstraszająco ma zatem działać myśl o skutkach, jakie może przynieść wypicie alkoholu. A skutki są poważne – stanowią zagrożenie zarówno dla zdrowia, jak i życia (może np. dojść do zawału serca).
Niestety, wbrew intencjom twórców tego produktu, w przypadku wszycia esperalu rzadko występuje awersja do samego alkoholu. Uzależniony jest bowiem świadomy tego, że to nie sam alkohol powoduje takie objawy, ale wszywka. Z tego powodu tak samo często uzależnieni udają się do chirurga na wszycie esperalu, jak i na jego usunięcie – niekiedy już na drugi dzień po implantacji.
Trzeba powiedzieć jasno, że większość ekspertów, którzy zajmują się terapią uzależnień, jest jednoznacznie przeciwna stosowaniu esperalu jako jedynego środka do walki z nałogiem. Substancja ta, ich zdaniem, jedynie czasowo powstrzymuje uzależnionego od picia – występuje wówczas czasowa abstynencja, a bez psychologicznego przepracowania całego problemu stojącego za alkoholizmem, niestety trudno o trwały rezultat w postaci wyleczenia z tego uzależnienia.
Kolejna wada esperalu to fakt, że nie zawsze występuje odpowiedź organizmu spowodowana interakcją tego środka z alkoholem – w niektórych przypadkach odpowiedź jest bardzo słaba lub nie występuje w ogóle.
Dlaczego esperal nie pomaga?
Po esperal osoby uzależnione często sięgają pod wpływem nacisku innych osób – np. rodziny. A brak motywacji ze strony samego uzależnionego nigdy nie wróży sukcesu terapeutycznego. W takiej sytuacji wiele chorych decyduje się na wszywkę, nie wierząc, że cokolwiek zdziała – nie odczuwają też gotowości do tego, aby zmierzyć się ze swoim nałogiem. Esperal to więc środek, który zwykle stosują osoby bez motywacji do podjęcia innych form terapii leczących z uzależnienia – gdyż terapia oznacza wysiłek, odpowiedzialność i mozolne uczenie się nowych sposobów na radzenie sobie z problemami, niż picie. Wszycie esperalu daje natomiast złudne wrażenie, że sytuacja ulega poprawie.
Czy esperal ma jakieś zalety? Opinie
Na forach internetowych znajdujemy mnóstwo pozytywnych opinii od osób uzależnionych od alkoholu, na temat esperalu i sukcesach w walce z nałogiem z jego pomocą. Uzależnieni piszą, że wszycie esperalu było najlepszą decyzją w życiu, albo że nic nie pomagało na alkoholizm, dopiero skuteczność przyniosła wszywka.
Z drugiej strony można też przeczytać opinie o braku skuteczność – np. jedna osoba była „zaszyta” już 6 razy i znowu pije. Ktoś inny wytrzymał z esperalem nie pijąc przez rok, ale dokładnie po tym czasie zaczął znowu pić i to w jeszcze większych ilościach.
Skąd ta rozbieżność pomiędzy opiniami użytkowników oraz między terapeutami? Specjaliści powołują się na badania i stwierdzają, że skuteczność esperalu jest niewielka. Dodają, że w bardzo wielu przypadkach implantacja esperalu pomaga zachować abstynencję przez dłuższy czas – a to zaleta, gdyż podczas abstynencji można niekiedy łatwiej podjąć świadomą decyzję o podjęciu innych form terapii. Z pewnością esperal może być więc jedną z form leczenia uzależnienia. Eksperci podkreślają jednak, że jeżeli nie dojdzie do terapii psychiatrycznej, trwałe wyleczenie z nałogu za pomocą samej wszywki jest bardzo mało prawdopodobne.
Esperal – ile kosztuje „wszywka alkoholowa”? Cena
W przypadku esperalu cena może być różna, co wiąże się m.in. z miejscem wszycia tabletki. Cena zmienia się także w zależności od momentu wykonania zabiegu i jego standardu. Mogą być np. wykorzystywane samorozpuszczalne szwy czy też dodatkowe leki stosowane profilaktycznie przed infekcjami. Zwykle jednak w podawanych na różnych stronach kosztach uwzględniany jest sam lek esperal. I tutaj też cena może być różna, gdyż pacjentom wszywa się różne dawki leku, o czym decyduje m.in. wiek, waga i stan zdrowia. Na cenę wszywki ma wpływ także miejsce wykonywania zabiegu: w większych miastach będzie ona zapewne wyższa. Poniżej przedstawiamy średnie ceny wszycia esperalu w różnych miastach – to ceny minimalnych pakietów (pakiety najbardziej rozbudowane kosztują nawet 1800 zł w niektórych miastach):
- Warszawa – ok. 900 zł
- Trójmiasto – ok. 900 zł
- Wrocław – ok. 700 zł
- Poznań – ok. 800 zł
- Kraków – ok. 900 zł
- Katowice – ok. 700 zł
- Łódź – ok. 700 zł
- Bydgoszcz – ok. 600 zł
- Szczecin – ok. 700 zł
- Białystok – ok. 700 zł
- Rzeszów – ok. 650 zł
Bibliografia
- Woronowicz B.T. (2009). Uzależnienia. Geneza, terapia, powrót do zdrowia. Warszawa: Media Rodzina i Wydawnictwo Edukacyjne PARPAMEDIA.
- Fudała J. (2017). Poza paradygmatem abstynencji – ograniczenie picia alkoholu jako cel terapii. Warszawa: Fundacja ETOH.
- Wnuk M., Marcinkowski J. (2012) Alkoholizm – przegląd koncepcji oraz metod leczenia. Hygeia Public Health, 47(1): 49-55.