Objawy niedoboru witaminy B12. Jak sprawdzić jej poziom?

Witamina B12

Witamina B12, nazywana inaczej kobalaminą, jest nieodzowna do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Przede wszystkim reguluje produkcję czerwonych krwinek oraz poziom homocysteiny, bierze udział w syntezie kwasów nukleinowych, czyli RNA i DNA, oraz w przemianie tłuszczów i węglowodanów, a także ma poważny wpływ na działanie układu nerwowego. Jak rozpoznać pierwsze objawy niedoboru witaminy B12 w organizmie i jakie są jego przyczyny? Jak sprawdzić poziom witaminy B12? Jakie są naturalne źródła kobalaminy i jak ją suplementować? Tego wszystkiego dowiesz się z poniższego artykułu.

Niedobór witaminy B12 - objawy

Pierwsze objawy niedoboru witaminy B12 są często ignorowane, ponieważ są dość niejednoznaczne, a przez to trudne do wykrycia. Pierwszą i podstawową przesłanką do zbadania poziomu witaminy B12 jest wykryta w wynikach morfologii krwi niedokrwistość megaloblastyczna. 

Inne symptomy, które mogą wskazywać na niedobór kobalaminy, to:

  • zmęczenie, osłabienie mięśni, zawroty głowy,
  • blady, lekko żółty odcień skóry i białek oczu,
  • pieczenie języka i jamy ustnej,
  • osłabienie pamięci i koncentracji,
  • zaburzenia nastroju, depresja, apatia, drażliwość,
  • uczucie drętwienia i mrowienia w kończynach,
  • duszności, szybkie lub nieregularne bicie serca,
  • utrata apetytu,
  • zaburzenia widzenia,
  • zaburzenia węchu i smaku,
  • nudności, biegunki lub zaparcia,
  • czucie przechodzenia prądu wzdłuż kręgosłupa podczas pochylania głowy ku przodowi (tzw. objaw Lhermitte’a).

Przyczyny niedoboru witaminy B12

Jedną z najpowszechniejszych przyczyn awitaminozy są zaburzenia wchłaniania witaminy B12, na przykład na skutek stanów zapalnych błon śluzowej żołądka wywołanych zakażeniem bakterią Helicobacter Pylori. 
Wśród popularnych przyczyn niedoboru witaminy B12 wymienia się również takie czynniki, jak:

  • anemia złośliwa – choroba autoimmunologiczna, atakująca komórki błony śluzowej żołądka,
  • wrodzony niedobór czynnika wewnętrznego Castle’a,
  • zaburzenia wchłaniania powstałe na skutek operacji żołądka, uszkodzeń lub resekcji jelit, zakażenia pasożytami,
  • niedobory dietetyczne u osób, które nie spożywają produktów odzwierzęcych,
  • niedożywienie,
  • alkoholizm,
  • stosowanie niektórych leków (inhibitory pompy protonowej, antagoniści receptora H2, neomycyna, metformina, kwas acetylosalicylowy, kolchicyna, itp.),
  • choroba Leśniowskiego-Crohna,
  • zespół rozrostu bakteryjnego SIBO,
  • celiakia,
  • zespół Zollingera–Ellisona,
  • przewlekłe zapalenie trzustki.

Jak sprawdzić niedobór witaminy B12?

Zanim rozpoczniesz suplementację witaminy B12, sprawdź jej aktualny poziom w organizmie. Witaminy B12 nie suplementuje się „na wszelki wypadek”, ale jedynie w sytuacji stwierdzonego niedoboru.

Jeżeli zatem obserwujesz u siebie opisane wyżej kliniczne objawy niedoboru kobalaminy, to diagnostykę należy rozpocząć od wykonania badania morfologii krwi obwodowej. 

Jeśli wynik wskaże na niedokrwistość związaną ze spadkiem całkowitej liczby erytrocytów (RBC) przy jednoczesnym powiększeniu ich objętości (MCV), to nastęnym krokiem będzie wykonanie badań biochemicznych stężenia witaminy B12 i folianów. W przypadku wykrycia ich niedoboru, lekarz zleci kolejne badania, m.in. gastroskopię, w celu rozpoznania przyczyn i wdrożenia odpowiedniego leczenia.

Niedobór witaminy B12 – leczenie

Pierwszym krokiem w terapii niedoboru jest wyleczenie choroby podstawowej, np. zakażenia bakterią Helicobacter Pylori. Dopiero wtedy można wdrożyć suplementację witaminy B12, mając na uwadze, że najkorzystniejszą – ze względu na przyswajalność - formą jej suplementacji jest metylokobalamina stosowana pod język lub w zastrzykach.
Trzecim krokiem w terapii jest zmiana nawyków żywieniowych oraz wdrożenie właściwej diety opartej na zdrowych nieprzetworzonych produktach.

W czym jest witamina B12?

Podstawowym źródłem witaminy B12 są produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak:

  • mięso i podroby,
  • nabiał i przetwory mleczne,
  • jaja,
  • niektóre ryby (śledź, szczupak, makrela, sardynka, łosoś, pstrąg) i owoce morza (skorupiaki).

Witamina B12 na ogół nie występuje w pokarmach roślinnych, dlatego osoby, które nie jadają produktów odzwierzęcych powinny w razie konieczności rozważyć suplementację kobalaminy oraz spożywać produkty wzbogacane witaminą B12 (na przykład napoje roślinne z dodatkiem B12, płatki śniadaniowe, drożdże spożywcze). 

Wpis gościnny