Czym jest depresja?
Depresja uznawana jest za chorobę przewlekłą cywilizacyjną. Diagnozowana jest głównie u osób dorosłych, natomiast problem depresji u dzieci i młodzieży jest coraz poważniejszy. Wg danych WHO aż 350 mln ludzi na całym świecie cierpi na depresję, a liczba ta stale wrasta. Ryzyko depresji jest ustalone na 15-18% w ciągu całego życia człowieka. Depresja to tym samym najczęstsze zaburzenie psychiczne na świecie i jedna z przyczyn znacznego pogorszenia komfortu życia.
Najczęściej pierwszym objawem jest łatwe irytowanie się i wpadanie w złość. Inne wczesne objawy depresji to: ogólne obniżenie nastroju, lęk, smutek utrzymujący się przez większość dnia i niemal każdego dnia, utrata hobby i zainteresowań, brak energii, przygnębienie, senność, brak zainteresowania aktywnościami sprawiającymi dotychczas radość, poczucie winy, ciągłe zmęczenie, spowolnienie, gorszy nastrój rano niż wieczorem. Niekiedy chory jasno komunikuje, że nic mu się nie chce czy nie widzi w niczym sensu lub czuje się beznadziejnie.
Z poważną sytuacją mamy do czynienia, jeśli dotąd energiczna osoba rezygnuje z dotychczasowych pasji i zamyka się w sobie. Czasami można zaobserwować także brak radości z pozytywnych wydarzeń. Osoba z depresją miewa ponadto stany lękowe, zmiany w apetycie (co można zaobserwować po zmianie masy ciała), zaburzenia snu, symptomy somatyczne (bóle głowy, brzucha), problemy z pamięcią, zaburzenia koncentracji i obniżoną samoocenę. Chory na depresję swoją przyszłość widzi wyłącznie w czarnych barwach. W przypadku wystąpienia depresji choremu może towarzyszyć także nadużywanie alkoholu lub innych używek.
W skrajnych przypadkach depresja może powodować myśli samobójcze i próby samobójstwa, dlatego nie powinna być bagatelizowana. Jeśli zauważysz u bliskiego kilka z wymienionych wyżej objawów, koniecznie zaproponuj mu wizytę u psychologa lub psychiatry (najlepiej skonsultować się z lekarzem psychiatrą, który będzie mógł zarówno dostosować psychoterapię, jak i zaplanować leczenie farmakologiczne, a więc dobrać odpowiednie leki przeciwdepresyjne) bądź odezwij się do instytucji zajmujących się profilaktyką zdrowia psychicznego i leczenia depresji (specjaliści pomogą w przekonaniu chorego, aby umówił się do lekarza).
Brak interwencji i odpowiedniego leczenia może pogłębić depresję i zwiększyć tym samym jej stopień nasilenia. Istotne jest znalezienie przyczyny depresji, a jest to możliwe tylko z pomocą doświadczonego psychoterapeuty. Depresję trzeba leczyć i jak najszybciej zdiagnozować - tylko wtedy jest szansa na uniknięcie nawrotów czy nasilenia choroby. Świat medycyny nie ma ku temu żadnych wątpliwości.
Osoba z depresją - zachowanie
Osoba z depresją dla wielu osób może wydawać się ignorantem, arogantem lub być po prostu nudna. Objawem depresji jest np. częste odmawianie na zaproszenie, wymówki typu "zapomniałem" czy "chciałem oddzwonić, ale wyleciało mi to z głowy". To nie jedyne zachowania, które mogą wskazywać na depresję. Więcej opisała dziennikarka Sarah Schuster w The Mighty. Oto kilka z nich.
Osoba z depresją nie odbiera telefonów i nie oddzwania
Osoby chorujące na depresję nie lubią prowadzić rozmów telefonicznych, stąd często nie odbierają lub nie oddzwaniają, ponieważ czują dużą presję i zmęczenie, by rozmawiać. Wolą zdecydowanie kontakt sms-owy lub przez czat - to zarówno mniejsza presja, jak i mniejszy poziom wysiłku.
Korzystanie z telefonu, nawet podczas spotkania
Wiele osób z depresją zatapia się w ekranie smartfona. Nie prowadzą oni jednak rozmów w social media, nie lajkują zdjęć, nie kontaktują się z nikim. Co zatem robią? Grają w gry, przeglądają oferty sklepów, oglądają seriale lub wideo influencerów. Nie interesuje ich często to, co widzą, ale mimo to oglądają wspomniane formaty godzinami. Pozwala to oderwać się od negatywnych myśli.
Osoba w depresji jest ciągle zmęczona
Osoba chora na depresję często bardzo dużo śpi, np. kładzie się o 20.00 i ledwo wstaje z łóżka o 12.00 w południe. Depresja jest wyczerpującą chorobą pochłaniającą wiele energii. Nawet podstawowe czynności, jak wstanie z łóżka czy wzięcie prysznica to trudne dla pacjenta czynności.
Osoba w depresji rezygnuje ze spotkań towarzyskich
Często chory na depresję najpierw przyjmuje zaproszenie, a później odmawia z tłumaczeniem, że nie da rady przyjść. Co istotne, spotkanie odwołuje praktycznie w ostatniej chwili. Niestety depresja napędza niejako błędne koło myśli, że nie jest się wystarczającym towarzystwem dla innych, więc nie pójdziemy na spotkanie, ale z drugiej strony, gdy nie dostaniemy zaproszenia wychodzimy z założenia, że jesteśmy złym towarzystwem, dlatego nas nie zaproszono.
Chory na depresję często zapomina
Zapomina się spakować, coś zrobić, przyjść w dane miejsce na umówione spotkanie. To jeden z częstych objawów depresji. Chorzy nawet zapominają cokolwiek jeść przez cały dzień.
Osoba z depresją nie mówi zbyt wiele
Depresja to choroba, która może powodować u pacjenta zachowania traktowane przez innych jako arogancja. Przykładem jest to, że chory niewiele mówi podczas spotkania, wydaje się, że unika kontaktu - szczególnie przy pierwszym spotkaniu. Wiele osób pomyśli, że jest on osobą niegrzeczną, mało kulturalną. Nie rozmawia z nikim, przez co ludzie myślą, że ignoruje ich celowo, bo ich nie lubi lub się nudzi w ich towarzystwie. W rzeczywistości depresja zakłóca codzienne życie chorego - ten jest pochłonięty przez własne myśli, odczuwa przytłaczającą senność w ciągu dnia, jest wyczerpany fizycznie i psychicznie (odczuwa ogólne pogorszenie samopoczucia), przez co taki człowiek funkcjonuje w zwolnionym tempie. Wyżej wymienione czynniki w konsekwencji prowadzą do braku zaangażowania w kontakty społeczne i wycofania się z rozmów z innymi.
Depresja u pracoholika
Jednym z częstych zachowań u chorych na depresję jest unikanie chodzenia do pracy, ale może zdarzyć się też przeciwnie - czyli pojawi się nadmierne zaangażowanie w pracę. Chory zostaje po godzinach, bierze na siebie dodatkowe projekty - kto by pomyślał, że ma depresję? Praca dla osób z tą chorobą jest odskocznią od własnych myśli, od skupienia się na własnej osobie i poczuciu beznadziejności, a nawet myśli o śmierci. Często cierpiący na depresję wolą iść do pracy także w dni świąteczne, aby uniknąć konfrontacji z rodziną.
Niegrzeczne zachowania wobec innych ludzi
Chory na depresję bywa złośliwy i niegrzeczny wobec innych ludzi, przy czym często nie jest nawet tego świadomy i dopiero później zdaje sobie sprawę ze swojego zachowania krzywdzącego innych.
Nieumiejętność podejmowania decyzji
Depresja to choroba, która może objawiać się niezdecydowaniem. Chory nie potrafi podjąć nawet najprostszej decyzji dotyczącej np. zamówienia jedzenia. Fizycznie nie jest w stanie zdecydować, na co akurat ma ochotę i często w efekcie nie zamawia nic.
